Σύμφωνα με τη βιβλιογραφία και τις μαρτυρίες από τον Πολιτιστικό σύλλογο Βραχατίου, η ιστορία της βιομηχανίας ξεκινά στα τέλη του 19ου αιώνα με την έλευση του σιδηροδρόμου, όταν η Γαλλική Βιομηχανία Σιδηροδρόμων δημιούργησε φούρνους για την κάλυψη των διατροφικών αναγκών των εργατών της.
Το 1928 ο Ανδρέας Λαζανάς, επιχειρηματίας από το Δερβένι Κορινθίας, ήρθε να εγκαταστήσει στις μικρές μονάδες επεξεργασίας μια υπερσύγχρονη για την εποχή μονάδα επεξεργασίας και συσκευαστήριο σταφίδας. Το κτηριακό συγκρότημα αποτελείται από τρία κτήρια, το κεντρικό ψηλό κτήριο στο οποίο εφάπτονται συμμετρικά δύο σχεδόν πανομοιότυπα κτήρια. Οι συνολικές διαστάσεις κάτοψης είναι 28×31 μ.
Παραπλεύρως υπάρχει ο παλιός σιδηροδρομικός σταθμός Βραχατίου και άλλες παλιές βιομηχανικές εγκαταστάσεις με οικία, σε ερειπιώδη κατάσταση.
Με την βοήθεια του τρένου, το εμπόρευμα της σταφίδας μεταφερόταν στα δύο μεγάλα λιμάνια Πάτρας και Αθήνας, και στην συνέχεια στο εξωτερικό, κυρίως στην Αγγλία. Η μονάδα απασχολούσε περί τα 150 άτομα, στην πλειοψηφία τους γυναίκες. Ο Λαζανάς είχε εκδώσει το δικό του νόμισμα για τη διευκόλυνση των συναλλαγών στην περιοχή και για την πρόληψη καθυστερήσεων με τις συναλλαγές του εξωτερικού, το οποίο διευκόλυνε σημαντικά και κατά τη διάρκεια του “κραχ” του 1929. Το νόμισμα χρησιμοποιήθηκε για τουλάχιστον μια δεκαετία.
Η βιομηχανία κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου επιτάχθηκε και χρησιμοποιήθηκε ως κρατητήριο. Η μονάδα λειτουργούσε με την ίδια διεύθυνση μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1960, όταν μονάδα παραγωγών με πολυμετοχικό κεφάλαιο την εξαγόρασε και δημιούργησε την Εταιρία Παραγωγών Κορινθίας. Η εταιρεία επιβίωσε για μια μόλις δεκαετία και η βιομηχανία εγκαταλείφθηκε το 1970.
Τη δεκαετία του 1980 τμήμα του συσκευαστηρίου μετατράπηκε σε γυμναστήριο ενόργανης γυμναστικής για κάποια χρόνια, ενώ τη δεκαετία του 1990 έως το 2000 το υπόλοιπο τμήμα λειτούργησε ως χώρος ψυχαγωγίας, εκθέσεων και συναυλιών. Στη νέα χιλιετία, τμήμα του οικοπέδου της ΕΤ.ΠΑ.ΚΟ. λειτούργησε ως αποθήκη της υπηρεσίας καθαριότητας του Δήμου, ενώ στο κτήριο στεγάστηκε η Ακαδημία επιτραπέζιας αντισφαίρισης Βραχατίου.
Πηγές:
Μουτάφη Ντίνα, ΣΤΑΦΙΔΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟ ΕΤ.ΠΑ.ΚΟ, στο Βακαλοπούλου Μ., Δανιήλ Μ., Λαμπρόπουλος Χ., Φασουράκης Η. (επιμ.), 2017, Βιομηχανικά Δελτία Απογραφής
